Ελένη Γκίκα
ΛΙΛΙΘ, από γράμμα σε
γράμμα
Εκδόσεις Καλέντης
Η Ελένη Γκίκα καταγράφει, με το δικό της νηφάλιο αλλά εξ
ίσου εντυπωσιακό και ιδιαίτερο τρόπο που μας έχει συνηθίσει πλέον, αυτά τα
μεγάλα ερωτηματικά που καταδυναστεύουν τη ζωή και τη λογοτεχνία και ταλανίζουν
τον άνθρωπο, σε άλλους πραγματικά εισχωρούν μέσα του και τον κυνηγούν σαν
ακούραστες ερινύες ζητώντας λύσεις και ηρεμία και σε άλλους έρχονται και
παρέρχονται χωρίς να αφήνουν κάποιο αποτύπωμα.
Η Ελένη καταγράφει τη ζωή, βυθίζεται μέσα της, την
ψαχουλεύει, την αναστατώνει, ψάχνει να βρει αρχαία μυστικά, να τα ξεσκεπάσει,
να ενώσει όλα εκείνα τα μικρά ψήγματα που σκόρπια αιωρούνται, να τα βάλει το
ένα δίπλα στο άλλο και θριαμβευτικά να αναφωνήσει για το μεγαλείο της μικρής
μας ζωής.
Αυτό είναι η Ελένη Γκίκα, μία βιβλιοκράτορας που μας περιμένει εναγωνίως αλλά και με υπομονή
να μας ξεναγήσει σε ένα μονοπάτι που τελικά καταλήγει σε μια τεράστια και
ανοιχτή λεωφόρο.
Η ηρωίδα της, η Λίλιθ, κουβαλάει με το όνομα της όλα τα
αμαρτήματα, τις ενοχές, τις αμφιβολίες και τα απείραχτα συναισθήματα που πηγάζουν
από μια αόρατη πηγή. Είναι το παρελθόν που την ταλαιπωρεί, την τρομάζει,
προσπαθεί ανακαλύπτοντάς το να αντιμετωπίσει το παρόν και το μέλλον. Ασχολείται
με την αρχαιολογία και οι ανασκαφές της τι άλλο μπορεί να της προσφέρουν, παρά
να κατανοήσει ένα παρελθόν, μετέωρο μπροστά της. Παράλληλα γράφει ιστορικά
μυθιστορήματα ακόμη μια εσωτερική της προσπάθεια για την εξερεύνηση του χρόνου
που έφυγε. Το παρόν της τρέφεται με ό,τι μπορεί να της έχει χαρίσει άπληστα ο
χρόνος που αμετανόητα συνεχίζει να γράφει.
Η επιμονή του εκδότη της που πιεστικά της ζητά να γράψει
ερωτικά μυθιστορήματα την φέρνει αντιμέτωπη με τον ίδιο της τον εαυτό.
Αρνείται, μέχρι να ενδώσει οριστικά και αμετάκλητα με την αναπάντεχη ανακάλυψη
μιας σειράς ερωτικών επιστολών σε ένα παλαιοβιβλιοπωλείο, ένα χώρο όπου κι εκεί
ανασαίνει το παρελθόν.
Οι εξελίξεις είναι ραγδαίες. Ο ερωτισμός της γραφής των
επιστολών επηρεάζει την ηρωίδα μας, ταυτίζεται με την άγνωστη γυναίκα, συμπορεύεται
με τον ανεκπλήρωτο έρωτά της. Μια ερωτική αλληλογραφία, χύνεται στη δική της
ζωή, ακολουθεί τις σκέψεις της. Είναι σαν να έχει γράψει η ίδια αυτές τις
επιστολές. Επιστολές μαγευτικές, ερωτικές, αναδίδουν ένα μεγαλείο πάθους που
τόσο έντονα έχει προκαλέσει ο έρωτας για τον άγνωστο μας παραλήπτη. Θα μπορέσουν τα ερωτικά αυτά
γράμματα που έρχονται από το παρελθόν να βοηθήσουν το παρόν της ηρωίδας μας;
Μια δυναμική που είναι άπληστα παρούσα στα ερωτικά γράμματα μάς
εντυπωσιάζει, είναι ένας απέραντος έρωτας που απεγνωσμένα προσπαθεί να
διατηρηθεί, να βρει ανταπόκριση, χαρίζοντας στον παραλήπτη, επιτρέψτε μου, την
ηδονή ότι αυτός είναι η αιτία για έναν τέτοιο παροξυσμό. Ευτυχής θνητός! Ίσως
έτσι ήταν οι παλιοί έρωτες, αληθινοί, μεγαλοπρεπείς, εντυπωσιακοί!
Η Ελένη Γκίκα καταφέρνει με απόλυτη άνεση να οδηγήσει τη ζωή
μέσα στη λογοτεχνία και την λογοτεχνία μέσα στη ζωή.
“ Μπορεί ένα βιβλίο να σου αλλάξει τη ζωή;
Με το στόμα λέμε όχι, αλλά λέμε ναι με την καρδιά μας. Γι’
αυτό γράφουμε, γι’ αυτό μετά μανίας διαβάζουμε, γι’ αυτό μαζεύουμε φιλότιμα σαν
το μυρμήγκι. Οι βιβλιοθήκες αντιμετωπίζονται σαν ζωντανοί οργανισμοί. Το
κάλεσμα των βιβλίων διαρκές και αμετάκλητο. Κάθε συνάντηση, μοιραία συνάντηση.
Με όλα τα επακόλουθα: αποκάλυψη, απογείωση, μετά απ’ αυτήν βγαίνω ένας άλλος,
λύτρωση. Ζωή και θάνατος μαζί.” (σελ. 545)
Η Ελένη Γκίκα συνομιλεί παράλληλα με εξέχοντες συγγραφείς
της λογοτεχνίας για να προχωρήσει ακόμα παραπέρα, να επεκτείνει τη δική της
ζωή, τη δική μας ζωή, να βρούμε ίσως προκλήσεις απαντήσεων που εναγωνίως αδυνατούμε
να αναζητήσουμε κάπου αλλού. Μια άλλη θεώρηση που εμείς αδυνατούμε από μόνοι
μας να αντιληφθούμε.
Ένα μυθιστόρημα εξακοσίων και σελίδων που περικλείει τρία
μικρότερα. Το πρώτο είναι οι ερωτικές επιστολές, το δεύτερο, η ίδια ζωή της
ηρωίδας, και το τρίτο οι λογοτεχνικές κριτικές και κείμενα που αριστοτεχνικά εισχωρούν το ένα στο άλλο με την ποιητική πένα
της Ελένης Γκίκα και αποτελούν το τελικό σύνολο. Μπορούν να διαβαστούν
ανεξάρτητα, αλλά ο αναγνώστης ανακαλύπτει ότι συνδέονται μεταξύ τους, και
δημιουργούν τη δική τους ανεξάρτητη ιστορία. Και εκεί ανακαλύπτεις ότι η ζωή
συμπορεύεται με τη λογοτεχνία και την αντιγράφει και παράλληλα η λογοτεχνία
είναι η ίδια η ζωή. Δεν μπορείς να δεις ευδιάκριτα που αγγίζουν τα άκρα τους!
Διαβάζοντας το μυθιστόρημα, ανακαλύπτεις πόσο καθαρά σκιαγραφείται
η ίδια η συγγραφέας μέσα στο βιβλίο, ανακαλύπτεις την ίδια την Ελένη, να
αγωνιά, να ερωτά και συγχρόνως να σου επιτρέψει να δώσεις εσύ τις δικές σου απαντήσεις.
Παράλληλα, ο αναγνώστης δέχεται και υποκύπτει στην πρόκληση
να αφιερώσει χρόνο σε κείμενα που τυχόν δεν έχει συναντήσει. Είναι σίγουρο ότι
μανιωδώς θα ψάξει να τα βρει και να τα διαβάσει, για να μεγαλώσει ακόμη
περισσότερο το μυθιστόρημα αυτό της Ελένης Γκίκα. Γιατί, τι μπορεί να είναι όλα
αυτά βιβλία; Πολυάριθμοι τόμοι μιας ιστορίας που δεν πρόκειται να τελειώσει ποτέ.
Το ένα συμπληρώνει το άλλο.
Το ίδιο συμβαίνει και με τα βιβλία της Ελένης. Διαφορετικές
ιστορίες που ακουμπούν η μία πάνω στην άλλη για να συμπληρωθεί το μεγάλο δικό
της μυθιστόρημα. Ένα μικρόκοσμος που αναζητά τις απαντήσεις του μεγαλείου της
ζωής και του έρωτα για να καταλήξει στις απαντήσεις της οδύνης του θανάτου.
Επίμονα γεννάται η απορία κάθε φορά που διαβάζει κανείς ένα
βιβλίο της Ελένης Γκίκα και συγχρόνως καταφθάνει πανηγυρικά και η απάντηση.
Κάπου και παντού, πίσω από τις λέξεις, μέσα στις προτάσεις “διαβάζεις” την
Ελένη. Και κάθε βιβλίο της είναι η συνέχεια του προηγούμενου, όλα της τα βιβλία
γίνονται ένα, ένας μεγάλος τόμος που κάθε φορά εμπλουτίζεται με νέα στοιχεία,
άπειρες λεπτομέρειες, καινούριες γωνιές προσέγγισης, νέα κοιτάγματα, καθώς σου επιτρέπει
να εισχωρήσεις στον κόσμο της.
Ένα ερωτικό, βιβλιοφιλικό, υπαρξιακό θρίλερ για απαιτητικούς
αναγνώστες.
Η Ελένη Γκίκα γεννήθηκε το 1959 στο Κορωπί. Δημοσιογράφος
και βιβλιοκριτικός στις Εικόνες και στο Έθνος της Κυριακής από το 1983, έχει
ασχοληθεί με το μυθιστόρημα, το διήγημα, την ποίηση, το παραμύθι, έχει
συμμετάσχει σε συλλογικές εκδόσεις και έχει επιμεληθεί βιβλία και σειρές.
Κυκλοφορούν είκοσι οκτώ βιβλία της, μεταξύ των οποίων και τα μυθιστορήματα Οι
κούκλες δεν κλαίνε, Το αίνιγμα του Άλλου, Χαίρε παραμύθι μου, Υγρός χρόνος,
Πλήθος είμαι, Αιώνια επιστροφή, αρκετά ποιητικά αλλά και παιδικά βιβλία. Από τις
εκδόσεις Καλέντη κυκλοφορούν επίσης τα μυθιστορήματά Η γυναίκα της βορινής
κουζίνας (υποψήφιο για το Βραβείο Αναγνωστών 2012) και Το Μπολερό δεν ήταν του
Ραβέλ, καθώς και το βιβλίο για παιδιά Το μυστικό της μαγικής τσαγιέρας.
Από τη στήλη ΒΙΒΛΙΟ
των εφημερίδων
ΟΛΥΜΠΙΟ ΒΗΜΑ | ΚΑΤΕΡΙΝΗ
ΘΑΡΡΟΣ | ΚΟΖΑΝΗ
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου